انتصاب مهدی جلالی مجد به عنوان مشاور برنامه ریزی طرح های ملی معاونت جوانان وزارت ورزش
- ۹۹/۰۵/۲۳
تاریخچه تربیت بدنی
دوومیدانییک ورزش طبیعی است زیرا با رفتار و حرکات طبیعی انسان مطابقت دارد. بنابراین میتوان گفت دوومیدانی از زمان پیدایش بشر وجود داشته است و اولین اسلحه نسان در برخورد با محیط و خطرهای آن به حساب میآمد.
بشر اولیه برای دفاع از خود محتاج به فرار کردن بود تا اینکه در محلی خود را مخفی کرده به زندگی خود ادامه دهد. لیکن اشخاصی که ضعیف بوده و قدرت دویدن نداشتند بدون شک طعمه حیوانات قرار میگرفتند.
بدین جهت پدرها بچههای خود را تشویق به دویدن کرده و به آنها طرز فرار از مقابل حیوانات را میآموختند چرا که دویدن، حد فاصل بین زندگی و مرگ برای آنها بود.
انسانهای اولیه ضمن دویدن و فرار، برای عبور از موانع طبیعی از جهیدن و پریدن استفاده میکردند و اگر لازم میشد که بین آنها و حیوانات مبارزهای صورت گیرد از پرتاب سنگ یا دیگر اشیا کمک میگرفتند این کار معمولاً زمانی انجام میگرفت که انسان از فرار کردن خسته و کوفته میشد.
در تنگنای مرگ و زندگی، انسان مجبور بود از قدرت بازو و پنجه و عضلات خود هم حداکثر استفاده را نماید. به این ترتیب انسان اولیه پی برد که اگر تندتر بدود، بیشتر بپرد و محکمتر پرتاب کند، بهتر خواهد توانست با مشکلات و خطرات پیرامون خود مبارزه کند.
از بین ملتهای دنیای باستان فقط یونان بود که با عشق و علاقه، مردان غیور و با شهامت خود را به بهترین شکل، تشویق میکرد. در یونان باستان به مردانی که بهتر دویده و شیای را بیشتر پرتاب کرده و از مرتفعترین محل میپریدند به چشم عظمت نگاه میکردند و برای آنها احترام و افتخار زیادی قائل بودند. اما نکته مجهول برای همه دانشمندان علم ورزش این است که به چه علت قهرمانان پرتاب دیسک در مرتبه اول قرار میگرفتند و ورزشکاران دیگر در درجه دوم اهمیت قرار داشتند.
در اساطیر یونان باستان، به موجودی پرشور و شر به نام «مرکور» بر میخوریم. این موجود افسانهای، جوانی است بلند بالا و سرشار از شادمانی و حرکت و حرارت. او در دو طرف کلاه و مچ پای خود بالهایی کوچک دارد و با همین بالها و گامهای تیز و چابک، سفرهای بسیار پرماجرایی را در کوهها و جنگله و سرزمینهای مختلف انجام میدهد. وجود چنین اسطورهای حکایت از علاقه و توجه مردم به تیزپایی، چابکی و دویدن دارد.
در دوران امپراطوری روم باستان، لژیونرها (سربازان عضو ارتش) با پرداختن به انواع دوها و پرتابها، خود را برای مسابقات شمشیرزنی و نبردهای تن به تن آماده میکردندالمپیک باستان
المپیک باستان اولین اجرای سازمان یافته و قانوندار دوومیدانی بود. این بازیها از سال 776 قبل از میلاد آغاز شد و 12 قرن ادامه داش
دوومیدانی در المپیک باستان در رأس دیگر ورزشها قرار داشت. مسابقه دو با شرکت دوندگان چابک به مسافت یک اِستاد (182 متر) انجام میشد. واژه استادیوم از این کلمه گرفته ش
در این دوره حتی دویدن با یک پا هم وجود داشته و از آنجا که بشر اسلحهای به نام نیزه اختراع کرده بود و در جنگ از آن استفاده فراوانی میکرد، پرتاب نیزه هم به عنوان ورزش شناخته شد. در المپیادها دو نوع مسابقه با نیزه وجود داشت: یکی پرتاب نیزه و دیگری نبرد با نیزه توأم با شمشیربازید.ت.
در سالهای 1820 تا 1860 دوومیدانی به دانشگاهها و مدارس انگلستان راه یافته بود و دانشجویان علاقه فراوانی به این ورزش پیدا کرده بودند.
در سال 1849 ارتش انگلستان یک مسابقه بزرگ برای اهمیت دادن به دو و جلب توجه نظامیان به آن ترتیب داد و علاوه بر این، دوهای سرعت و استقامت را جزء دروس رسمی دانشکده افسری قرار داد.
علی طالبی کهدوئی(شماره دانشجویی۹۸۲۱۹۲۴۲۹)
پرش با نیزه
پرش با نیزه یکی از رشتههای دو میدانی است که در آن ورزشکار به وسیله نیزهای بلند و انعطافپذیر، از روی مانع میپرد. در ادامه با بیتوته همراه باشید تا از رشته ورزشی پرش با نیزه در ایران و جهان، تاریخچهی آن، آموزش و قوانین بازی و شرایط محوطه بازی بخوانید و با این رشته ورزشی سخت اما هیجان انگیز بیشتر آشنا شوید.
پرش با نیزه یکی از رشتههای ورزش دو و میدانی است که در آن ورزشکار از نیزهای بلند و انعطافپذیر از جنس فایبرگلاس برای پریدن از روی مانعی بهره میگیرد.
ویژگیهای بدنی و مهارتهای لازم برای ورزش پرش با نیزه
در رشته ورزشی پرش با نیزه، انعطاف بدن و تواناییهای شخص اهمیت بسیاری دارد.
برای یک کارآموز، بسیار مهم است زمانی که با استفاده از نیزه به پرواز در میآید، قابلیت چرخش در هوا و فرود را داشته باشد.
تاریخچه پرش با نیزه
منشاء پیدایش دو و میدانى و پرش با نیزه به انسانهاى اولیه برمىگردد. انسانهاى اولیه، در جریان تلاش براى بقاء، شکار و دفاع از دو، پریدن و پرتاب کردن استفاده مىبرند.
با گذشت زمان و تغییر شرایط زندگی، انجام این حرکات طبیعى بیشتر براى عملیات جنگى صورت مىگرفت.
در زمان صلح که اوقات فراغت جنگجویان بیشتر بود و در این زمینهها به تمرین و رقابت مىپرداختند.
این ورزش نزد یونانیان باستان، اهالی جزیرهٔ کرت و سلتیها شناخته شده بود و از اولین دورهٔ المپیک مدرن در ۱۸۹۶ یکی از رشتههای المپیک در بخش مردان و از المپیک ۲۰۰۰ سیدنی در بخش زنان بودهاست.
برای تمرین حرکتهای پرش با نیزه، وجود مربی، تشک مخصوص و ایمنی الزامی است.
برای پرش باید نیزه مخصوص، 20 سانتیمتر جلوتر از پای چپ، روی زمین فرود بیاید
و اگر چپ دست هستید، پای راست را به همراه پای چپ به سرعت بردارید و در فاصله 20 سانتیمتری چوب مخصوص پرش پای راستتان را از زمین جدا کنید.
از ناحیه زانو پایتان را خم کنید و سپس پرش را انجام دهید.
فراموش نکنید پس از عبور از مانع و هنگام فرود آمدن تلاش کنید تا با پشت فرود بیایید و هر دو پایتان کنار هم جفت شده باشد. صورتتان هم باید به سمت آسمان باشد.
ورزش بسیار سختی است، ولی اگر زیر نظر مربی تمرین کنید، میتوانید لذت پرش با نیزه را تجربه کنید.
ورزش پرش با نیزه در جهان + رکوردها
رکورد فعلی پرش با نیزه جهان در دست رنو لاویلنی از فرانسه است که در سال ۲۰۱۴ در مسابقات داخل سالن در شهر دونتسک با پرشی به میزان ۶٫۱۶ متر رکورد ۲۱سالهٔ سرگئی بوبکا از شوروی سابق/اوکراین به میزان ۶٫۱۵ متر را شکست.
رکورد فضای بازِ این رشته همچنان با ۶٫۱۴ متر به بوبکا تعلق دارد.
رکورد جهانیِ پرش با نیزه زنان هم با ۵٫۰۶ متر در اختیار یلنا ایسینبایوا از روسیه (در فضای باز در سال ۲۰۰۹) است. رکورد فعلی ایران نیز در دست محمدمحسن ربانی با ۵٫۳۶ متر است.
محوطه پرش با نیزه
محل فرود:
- محل فرود مربعى به اضلاع ۵ متر است.
- محل فرود باید با مواد بسیار نرم با ضخامت مناسب پوشانده شود. (تشکهای ابری مناسب با ضخامت 60 تا 90 سانتی متری (در مراحل پیشرفته)، مخلوط ماسهٔ نرم و خاکاره پوشانده شده با پارچه مناسب (در مراحل مقدماتى آموزش)
مسیر دورخیز:
- طول مسیر دورخیز باید ۴۰ تا ۴۵ متر و عرض آن در حدود ۲۲/۱ متر باشد.
- مسیر دورخیز باید با خطوط سفید به عرض ۵ سانتىمتر مشخص گردد.
- شیب مسیر دورخیز بهطرف جعبهٔ پرش نباید از یک در هزار بیشتر باشد.
- هر پرنده مىتواند از یک یا دو علامت مورد تائید کمیته برگزارکننده براى تعیین جا پا استفاده کند. (اگر این علامتها قبلاً از سوى ورزشکار تهیه نشدهاند، او مىتواند از چسبنوارى استفاده کند، ورزشکار، مجاز به استفاده از گچ یا هر مادهٔ دیگرى که اثر آن روى مسیر باقى مىماند و پاک نمىشود نیست.)
پایههاى پرش با نیزه:
- پایههاى پرش با نیزه به هر شکلى که ساخته شوند.
- باید بهاندازهٔ کافى محکم و سخت باشند تا بتوانند میلهٔ پرش با نیزه را نگه دارند.
- پایههاى پرش با نیزه باید محلى براى قرارگرفتن میله پرش با نیزه داشته باشند. محل قرارگرفتن میلهٔ پرش با نیزه معمولاً چنگک مانند است و طورى ساخته مىشود که میله بهراحتى پس از برخورد ورزشکار با آن سقوط مىکند.
- فاصلهٔ بین پایههاى پرش با نیزه بین ۳۰/۴ تا ۳۷/۴ متر است و اگر پایهها داراى بازو هستند فاصله بین بازوها باید ۳۰/۴ متر باشد. پایههاى نگهدارده باید در مسابقات رسمى قابلیت جابهجائى تا ۱۲۰ سانتىمتر (۸۰ سانتىمتر به جلو و ۴۰ سانتىمتر به عقب) را داشته باشند.
میلهٔ افقى پرش با نیزه
- میله افقى باید از جنس فایبرگلاس، آهن نرم یا هر مادهٔ دیگرى ساخته شود. جنس میلهٔ افقى باید طورى باشد که زیاد انعطافپذیرى نداشته باشد و حداکثر خمشدن آن در وسط میله نباید بیشتر از ۳ سانتىمتر باشد.
- این میله، شکلى مدور و ۳ سانتىمتر قطر دارد.
- دوسر آن طورى ساخته شده است که بهآسانى روى پایههاى نگهدارنده قرار مىگیرد.
- طول میلهٔ افقى حداکثر ۵/۴ متر است.
- وزن آن نباید از ۲۵/۲ کیلوگرم بیشتر باشد.
جعبه پرش با نیزه:
- عمل جهش در پرش با نیزه از یک چاله، موسوم به جعبه پرش با نیزه انجام مىشود.
- جعبه در مسیر دورخیز کار گذاشته مىشود.
- داراى ۱ متر طول و ۶۰ سانتىمتر عرض در جلو است.
- عرض کف آن در قسمت انتهاء، ۱۵ سانتىمتر است.
نیزهٔ پرش:
- پرشکنندگان مىتوانند از نیزههاى شخصی خود استفاده کنند.
- نیزههاى پرش را مىتوان از هر ماده یا از ترکیب مواد با هر قطر و طولى ساخت.
- معمولاً جنس نیزه، فایبرگلاس است ولى نیزههاى آلومینیومى و یا از جنس خیزران (بمبو) نیز وجود دارد.
- سطح نیزه باید صاف باشد و مىتوان آن را با دو لایه چسب پوشاند.
- سرنیزهها باید طورى ساخته شود که هنگام کاشتن در جعبه، دچار شکستگى نشود.
- معمولاً طول و قطر نیزههاى پرش باتوجه به ویژگىهاى شخص پرشکننده یعنى وزن، قد، تکنیک و رکورد انتخاب مىشود.
۱. ترتیب پرشکنندگان، با قرعهکشى تعیین مىشود.
۲. قبل از شروع مسابقه سرداور ارتفاع شروع و ترتیب بالا رفتن ارتفاع مانع را پس از پایان هر دور به شرکتکنندگان اعلان مىکند. وقتىکه تنها یک پرنده بهعنوان پرندهٔ مسابقات باقى بماند و زمانىکه براى کسب مقام اول تساوى پیش بیاید، ترتیب بالا رفتن مانع با توافق ورزشکار و سرداور انجام مىشود.
۳. مقدار بالا بردن مانع میلهٔ پرش با نیزه پس از تکمیل هر دور نباید کمتر از ۵ سانتىمتر باشد مگر آنکه در نهایت، یک شرکتکننده باقى مانده باشد.
۴. در پرش با نیزه دهگانه پس از تکمیل هر دور باید ۱۰ سانتىمتر در تمام طول مسابقه، میلهٔ افقى پرش، نیزه را بالا برد.
۵. شرکتکنندگان حق دارند که قبل از شروع هر پرش از داور تقاضاى حرکتدادن پایهها را بکنند. اما حرکت پایهها تنها با ۴۰ سانتىمتر بهطرف مسیر دورخیز و تا ۸۰ سانتىمتر بهطرف محل فرود مجاز است.
۶. پس از شروع مسابقه، پرندگان نمىتوانند از محوطهٔ اصلى مسابقه براى تمرین استفاده کنند.
۷. پرش باید در محدودهٔ زمانى ۵/۱ دقیقه پس از ثابتکردن پایهها اجرا گردد. در مراحل نهائى یعنى زمانىکه تنها ۲ یا ۳ ورزشکار باقى مانده باشد محدودهٔ زمانى اجراءِ پرش ۳ دقیقه خواهد بود و در صورتىکه تنها یک ورزشکار به رقابت ادامه دهد محدودهٔ زمانى ۶ دقیقه مىباشد.
۸. سقوط مانع پرش با نیزه بر اثر برخورد بدن ورزشکار با نیزهٔ پرش، خطا محسوب مىشود.
۹. لمس زمین از جمله محوطهٔ فرودِ بعد از صفحهٔ عمودى فرضى میان پایهها و زمین پرش با نیزه قبل از عبور از روى مانع، خطا محسوب مىشود.
۱۰. سهبار خطاى پىدرپى بدون توجه به ارتفاع پرش، باعث اخراج پرنده از دور مسابقات مىشود. ورزشکار مىتواند در صورت مرتکبشدن دو خطا در یک ارتفاعِ مشخص تقاضاى پرش از ارتفاع بالاتر را بنماید که در صورت خطا در ارتفاع جدید از دور مسابقات اخراج مىگردد.
۱۱. پس از عمل جهش، حرکت دستیابى به ارتفاع بالاتر و یا انتقال دست پائینى بالاتر از دست بالائى خطا محسوب مىشود.
۱۲. در خلال عمل پرش اگر پرشکننده عمداً از افتادن میلهٔ افقیِ درحال سقوط، بهکمک دست یا انگشتان خود ممانعت کند خطا محسوب مىشود.
۱۳. ورزشکاران اجازه دارند که از مواد چسبناک مانند رزین براى بهترگرفتن نیزه پرش استفاده کنند.
۱۴. هیچکس جز خود ورزشکار نباید نیزهٔ پرش را لمس کند مگر اینکه نیزه درحال دور شدن از میلهٔ افقى و پایهها باشد.
۱۵. اگر در خلال پرش، نیزهٔ پرش بشکند، پرش خطا محسوب نمىشود.
۱۶. قبل از شروع پرش، ارتفاعِ جدید باید اندازهگیرى شود.
۱۷. در صورت تساوی، ورزشکارى به مقام اول مىرسد که:
الف. با کمترین تعداد پرش از ارتفاع تساوى گذشته باشد.
ب. در صورت باقىماندن تساوى کمترین تعداد خطا را در طول مسابقه داشته باشد.
ج. در صورت باقىماندن تساوى در مورد مقام اول، پرشکنندگان باید یکبار دیگر از آخرین ارتفاع پرش کنند و در صورت عدم موفقیت، میلهٔ افقى ۵ سانتىمتر پائین آورده مىشود. در صورت تساوى براى مقامهاى بعدی، مساوىکنندگان در یک مقام قرار مىگیرند.
تاریخچه دو میدانی و پرش با نیزه در ایران
در سال ۱۳۱۳ با همت شادروان استاد احمد ایزدپناه و با انجام مسابقاتى در بعضى از رشتههاى دو و میدانى سرآغاز بوجودآمدن تشکیلاتى در این ورزش مادر و جذاب فراهم گشت پس مىتوان نامبرده را بنیانگزار دو و میدانى ایران دانست.
درسال ۱۳۱۵ مطابق ۱۹۳۶ میلادى فدراسیون دو و میدانى ایران تأسیس شد.
درسال ۱۹۳۶ میلادى یک گروه ورزشى از ایران به المپیک برلین اعزام شد و در همین سال تهران به عضویت فدراسیون دو و میدانى آماتورى بینالمللى درآمد.
ریاست اولین دوره فدراسیون دو و میدانى کشورمان را آقاى محمد ذوالفقارى در سال ۱۳۲۵ بعهده داشت که تاسال ۱۳۳۱ این سمت به عهده نامبرده بود و دبیر ایشان شادروان احمد ایزدپناه بود.
در حالحاضر رئیس فدراسیون دو و میدانى جمهورى اسلامى ایران را جناب آقاى على کفاشیان عهدهدار هستند. خاطرنشان مىسازد که اسامى تمام رؤسا و دبیران فدراسیون از آغاز تاکنون ضمیمه این تاریخچه است.
ضمناً اولین دوره مسابقات در سال ۱۳۱۸ و در ۱۰ ماده انجام گردید مواد فوق شامل:
۱۰۰ متر- ۲۰۰ متر- ۴۰۰ متر- ۸۰۰ متر- ۱۵۰۰ متر- ۵۰۰۰ متر- ۱۰۰ضربدر ۴ امدادی- پرش ارتفاع- پرش طول- پرش سه گام- پرتاب وزنه و پرتاب نیزه بوده است.
حسین صفاجو : منش پهلوانی
رسیدن به منش پهلوانی گرچه همه آدمیان را میسّر است، اما مردانِ مرد توانند که این بار را تا پایان عمر بر دوش دارند. پهلوانانِ جوانمردی که همه جا میتوان آنان را دید؛ شاید در گود زورخانه و روی تشک کشتی و شاید پشتِ فرمان یک تاکسی، پای تنور نانوایی، در جامه رزم، در کلاس درس، در بیمارستان، در مسجد، در غسالخانه، پشتِ دخل یک چلوکبابی یا در میدانِ خدمت به خلقِ خدا و نیز در هر کوی و برزن و خانه.
حکایت جنگ خندق و نبرد پهلوانانه شاهِ مردان و شیر یزدان، امیر مؤمنان (ع)، با یلِ عربِ، عمرو بن عبدِوُدّ عامری، معروف است؛ رزمی که بنابر مشهور در روز هفدهم شوّال سال پنجم هجری درگرفت. آنگاه که پنج تن از لشکر مشرکان به نامهای عمرو بن عبدِوُدّ، نوفل بن عبدالله، هُبیرة بن وهب، ضرار بن خطّاب و عکرمة بن ابیجهل توانستند از خندقی که مسلمانان به پیشنهاد جناب سلمان فارسی (ع) حفر کرده بودند، بگذرند، عمرو بن عبدود در برابر مسلمانان ایستاد و مکرر نوای هل مِن مبارز سر میداد. این، درحالی بود که مسلمانانِ ترسیده از آوازه عمرو، جرئتِ برخاستن و پاسخِ وی دادن را نداشتد، مگر اسدالله الغالب (ع) که با وجود جوانی، هر بار برای مبارزه با یلِ عامری بهپامیخاست و سرانجام با اذن و دعای حضرت پیغامبر (ص)، رویاروی عمرو بن عبدود ایستاد. همان دَم که علیِ ولیالله (ع) در برابر عمرو بن عبدود قد برافراشت، پیغامبر اکرم (ص) عمامه خویش را بر سر امیرالمؤمنین (ع) نهادند و شمشیر خویش را به ایشان دادند و فرمودند: «برز الایمان کلّه الی الشرک کلّه: همه ایمان در مقابلِ همه شرک قرار گرفته است». [۱]
امیرالمؤمنین (ع) پس از آنکه از عمرو میخواهد اسلام بیاورد و پسرِ عبدود از این کار سر باز میزند، با وی نبرد میکند و عمرو را از پا میاندازد. هنگامی که حضرت میخواهد سر از تنِ عمرو جدا کند، عمرو جسارت میکند و به صورت حضرت آب دهان میاندازد. امیرالمؤمنین (ع) اما برمیخیزد و گشتی در میدان میزند تا خشمِ خویش را فروبنشاند، آنگاه دوباره بر سر عمرو بازمیگردد و درحالیکه دلش یکسره آکنده از خلوص الهی بود، برای رضای خدا و نه انتقامِ شخصی، سر از تن آن دشمنِ اسلام جدا میکند. همین علی (ع) است که در بازگشت از میدان وقتی شخصی معروف از مسلمانان به او میگوید که چرا زرهش را با خود نیاوردی که زرهی مرغوب داشت؛ پاسخ میدهد که من حیا کردم که بدن او را برهنه کنم. [۲]
چنین روزی را در تقویم ایرانی به یادِ منش پهلوانانه و مردانه آن اسوه پهلوانانِ عالم و مردِ مردان، روز «فرهنگ پهلوانی و آیین زورخانه ای» نام نهادهاند.
ابزار زورخانه از کجا آمده است؟
ورزش پهلوانی که به ورزش باستانی هم معروف است، مانند هر ورزش دیگری، دارای آداب و لوازمی است. جایگاه اجرای حرکات این ورزش را زورخانه گویند و از معروفترین وسایل ورزشی و تمرینیِ آن هم میتوان از میل و تخته و سنگ و کبّاده نام برد، که هر یک از این ابزارها خود، دارای پیشینه ای است.
استاد جعفر شهری در کتاب ارزشمند «طهران قدیم» آورده است که «ورزش زورخانه یا ورزش باستانی از زورآوریها و رزمندگیهای پهلوانی و جنگی ادوارِ اولیه سرچشمه میگرفت، که گرفتنِ سنگ، تمرینِ سپر محسوب میشد و از آن، بازوان توان میگرفت و از تخته، قوّت و نیروی سر و گردن و سینه و شکم میآمد و از میل، اعمال گرز و شمشیر و به کار بردنِ آنها با دو دست آموخته میشد؛ و از کباده، کمانکشی؛ و از کشتی، مبارزه تن به تن؛ و از چرخیدن، محفوظ ماندن از سرگیجه و آشفتگی از ازدحام میدان محاربه منظور بود و فایده ضربِ مرشد، تنظیم حرکات و عادت تا انضباط و فرمانبری از فرمانده و تهییج و مبارزه؛ و اشعارِ مرشد با رجز تحریک و هیجانی که تعلیم میشد، اضافه بر ادب و آداب و تنبیه و تربیتهایی که توسط اشعار عرفا و حکما و بزرگان بر آن اضافه میشد، زورخانه را بهصورت میدان جهادی ربّانی درمیآورد». [۳]
تاریخچه دوومیدانی
دوومیدانی یک ورزش طبیعی است زیرا با رفتار و حرکات طبیعی انسان مطابقت دارد، بنابراین میتوان گفت دوومیدانی از زمان پیدایش بشر وجود داشته است و اولین اسلحه انسان در برخورد با محیط و خطرهای آن به حساب میآمد.
بشر اولیه برای دفاع از خود محتاج به فرار کردن بود تا اینکه در محلی خود را مخفی کرده به زندگی خود ادامه دهد. لیکن اشخاصی که ضعیف بوده و قدرت دویدن نداشتند بدون شک طعمه حیوانات قرار میگرفتند.
بدین جهت پدرها بچههای خود را تشویق به دویدن کرده و به آنها طرز فرار از مقابل حیوانات را میآموختند چرا که دویدن، حد فاصل بین زندگی و مرگ برای آنها بود.
انسانهای اولیه ضمن دویدن و فرار، برای عبور از موانع طبیعی از جهیدن و پریدن استفاده میکردند و اگر لازم میشد که بین آنها و حیوانات مبارزهای صورت گیرد از پرتاب سنگ یا دیگر اشیا کمک میگرفتند این کار معمولاً زمانی انجام میگرفت که انسان از فرار کردن خسته و کوفته میشد.
در تنگنای مرگ و زندگی، انسان مجبور بود از قدرت بازو و پنجه و عضلات خود هم حداکثر استفاده را نماید، به این ترتیب انسان اولیه پی برد که اگر تندتر بدود، بیشتر بپرد و محکمتر پرتاب کند، بهتر خواهد توانست با مشکلات و خطرات پیرامون خود مبارزه کند.
از بین ملتهای دنیای باستان فقط یونان بود که با عشق و علاقه، مردان غیور و با شهامت خود را به بهترین شکل، تشویق میکرد. در یونان باستان به مردانی که بهتر دویده و شیای را بیشتر پرتاب کرده و از مرتفعترین محل میپریدند به چشم عظمت نگاه میکردند و برای آنها احترام و افتخار زیادی قائل بودند، اما نکته مجهول برای همه دانشمندان علم ورزش این است که به چه علت قهرمانان پرتاب دیسک در مرتبه اول قرار میگرفتند و ورزشکاران دیگر در درجه دوم اهمیت قرار داشتند.
در اساطیر یونان باستان، به موجودی پرشور و شر به نام «مرکور» بر میخوریم. این موجود افسانهای، جوانی است بلند بالا و سرشار از شادمانی و حرکت و حرارت. او در دو طرف کلاه و مچ پای خود بالهایی کوچک دارد و با همین بالها و گامهای تیز و چابک، سفرهای بسیار پرماجرایی را در کوهها و جنگلها و سرزمینهای مختلف انجام میدهد. وجود چنین اسطورهای حکایت از علاقه و توجه مردم به تیزپایی، چابکی و دویدن دارد. در دوران امپراطوری روم باستان، لژیونرها (سربازان عضو ارتش) با پرداختن به انواع دوها و پرتابها، خود را برای مسابقات شمشیرزنی و نبردهای تن به تن آماده میکردند.
در مصر باستان نیز، نوعی ورزش «دومیدانی» شامل دویدنهای انفرادی و جمعی اجرا میشد.
در ایرلند ورزش میدانی به نام «تیلتین» (tailtean) رایج است که پیشینهای چندهزار ساله دارد.
تاریخچه دو میدانی در ایران
در سال ۱۳۱۳ با همت شادروان استاد احمد ایزدپناه و با انجام مسابقاتى در بعضى از رشتههاى دو و میدانى سرآغاز بوجودآمدن تشکیلاتى در این ورزش مادر و جذاب فراهم گشت پس مىتوان نامبرده را بنیانگزار دو و میدانى ایران دانست.
درسال ۱۳۱۵ مطابق ۱۹۳۶ میلادى فدراسیون دو و میدانى ایران تأسیس شد.
درسال ۱۹۳۶ میلادى یک گروه ورزشى از ایران به المپیک برلین اعزام شد و در همین سال تهران به عضویت فدراسیون دو و میدانى آماتورى بینالمللى درآمد.
ریاست اولین دوره فدراسیون دو و میدانى کشورمان را آقاى محمد ذوالفقارى در سال ۱۳۲۵ بعهده داشت که تاسال ۱۳۳۱ این سمت به عهده نامبرده بود و دبیر ایشان شادروان احمد ایزدپناه بود.
در حالحاضر رئیس فدراسیون دو و میدانى جمهورى اسلامى ایران را جناب آقاى على کفاشیان عهدهدار هستند. خاطرنشان مىسازد که اسامى تمام رؤسا و دبیران فدراسیون از آغاز تاکنون ضمیمه این تاریخچه است.
ضمناً اولین دوره مسابقات در سال ۱۳۱۸ و در ۱۰ ماده انجام گردید مواد فوق شامل:
۱۰۰ متر- ۲۰۰ متر- ۴۰۰ متر- ۸۰۰ متر- ۱۵۰۰ متر- ۵۰۰۰ متر- ۱۰۰ضربدر ۴ امدادی- پرش ارتفاع- پرش طول- پرش سه گام- پرتاب وزنه و پرتاب نیزه بوده است.
تاریخچه دوومیدانی در جهان
منشاء پیدایش دو و میدانى به انسانهاى اولیه برمىگردد. انسانهاى اولیه، در جریات تلاش براى بقاء، شکار و دفاع از دو بدن، پریدن و پرتاب کردن استفاده مىبرند. با گذشت زمان و تغییر شرایط زندگی، انجام این حرکات طبیعى بیشتر براى عملیات جنگى صورت مىگرفت. در زمان صلح که اوقات فراغت جنگجویان بیشتر بود و در این زمینهها به تمرین و رقابت مىپرداختند.
نقوش روى اشیاء و ظروف بجا مانده از دوران باستان، تصاویر انسانهایى را نشان مىدهد در حال دویدن، پریدن و پرتاب کردن مىباشند. براساس مدارک موجود اثبات گردیده است که پیش از اولین دوره مسابقات المپیک دویدن، پریدن و پرتاب کردن به عنوان یک ورزش داراى جاذبه براى مردم یونان بوده است. مسابقه بیشتر دو و میدانى به یونان باستان مىرسد. در سال ۷۷۶ ق - م و رشتههاى ۵ گانه ورزشى مرکب از: دو سرعت، پرش طول، پرتاب دیسک، پرتاب نیزه و کشتى تشکیل مىشد.
دو و میدانى نوین در قرن ۱۹ در امپراطورى انگلستان بوجود آمده و رشتههاى قدیمى ابقاء و رشتههاى جدیدى مانند: دو با مانع، دوهاى استقامت، پرش طول و پرش سه گام، پرتاب چکش و وزنه جزو رشته دو ومیدانى درآمدند. درسال ۱۸۱۰ میلادى مسابقهاى در زمینه دو و میدانى در انگلستان انجام گردید. در بین سالهاى ۱۸۵۷ و ۱۸۶۰ و مسابقات دو و میدانى بین دانشگاههاى مشهور آکسفورد و کمبریج برگزار مىگردید. ۲۰ سال بعد رشته دو و میدانى آن چنان توسعه پیداکرد که انجمن دو و میدانى آماتورى انگلستان تأسیس گردید.
دو ۳۰۰۰ متر با مانع بصورت امروزى از مسابقات صحرا نوردى که بسیار مورد علاقه سربازان انگلیسى بود مشتق گردید. از سال ۱۹۰۰ مسابقات با مسافتهاى مختلف انجام مىشد، وى از سال ۱۹۲۰ مسافت رسمى ۳۰۰۰ متر تعیین شد. ایده واردکردن دو ماراتن در سال ۱۸۹۶ در اولین دوره المپیک جدید بوجود آمده و انجام پذیرفت. پرش ارتفاع همراه با انواع حرکات آکروباتیک، در قرن ۱۹ از جزایر انگلستان رونق یافت. پرش سه گام نیز از جزایر ایرلند آغاز گردید، در طى قرن ۱۹ ایرلندىها در این رشته تبحر پیدا کردند. ماده پرتاب وزنه نیز به جزایر انگلستان مربوط مىشد. در آغاز براى پرتاب از سنگ استفاده مىشده است ولى بعدها در اواسط قرن ۱۸ از گلولههاى آهنى استفاده گردید. در آغاز قرن ۱۹ نیز محل پرتاب از مربع به دایره تبدیل گردید. پرتاب چکش نیز از قرن ۱۶ از جزایر انگلستان شروع گردید البته شکل جدید چکش از اسکاتلند آغاز شد. موارد ۱۰ گانه نیز در اواسط قرن ۱۹ در ایرلند انجام مىشد. البته پیشگامى اسکاندیناوىها موجب ورود این رشته در مسابقات المپیک استکهلم گردید. در مسیر تکاملى دو و میدانی، مسابقه دو ۶۰ متر سرعت در المپیکهاى ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ برگزار گردید. رشته ۲۰۰ متر سرعت نیز از دومین دوره المپیک در برنامه قرار گرفت. مسابقات دو صحرانوردى از سال ۱۹۱۲ انجام گردید. در سالهاى ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۴ ماده ۳۰۰ متر با مانع، پرش ارتفاع و پرش طول درجا انجام گرفت. پرش سه گام بدون دورخیز نیز طى سالهاى ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ به اجرا درآمدند. ماده پیادهروى نیز در سال ۱۹۰۸ و ریله المپیک نیز در سال ۱۹۰۸ انجام پذیرفت.
بطورکلى نقش انگلستان در توسعه تجدید حیات رشته دو و میدانى بسیار بوده است. بطوریکه در طول سالهاى ۱۸۲۰ و ۱۸۶۰و این رشته در دانشگاهها و مدارس راه یافته و دانشآموزان و دانشجویان به آن تمایل خوبى نشان مىدادند. رونق دو و میدانى در انگلستان باعث روىآورى سایر کشورهاى اروپایى به این رشته شد. آنها در کشور و نیز در مستعمرات خود دو و میدانى را ترویج کردند. باشگاه دو و میدانى نیویورک در سال ۱۸۶۸ تأسیس و مسابقات منظم در موارد دوها، پرشها و پرتابها برگزار گردید.
تفکر تأسیس فدراسیون بینالمللى دو و میدانی، همزمان با برگزارى مسابقات المپیک ۱۹۱۲ استکهلم بوجود آمد. سه روز پس از برگزارى آن مسابقات، اولین کنگره فدراسیون بینالمللى دو و میدانى با شرکت کشورهای: استرالیا، اطریش، بلژیک، شیلی، کانادا، دانمارک، مصر، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، نروژ، روسیه، سوئد، آمریکا و انگلستان، برگزار گردید. اولین مقررات بینالمللى دو و میدانى نیز در سال ۱۹۱۴ در کنگره لیون فرانسه به تصویب رسید.